Odszkodowanie za opóźniony lub odwołany lot

Prawa pasażerów linii lotniczych regulowane są rozporządzeniem WE nr 261 i dotyczą przewoźników zarejestrowanych w Unii Europejskiej. Na tej podstawie linie lotnicze w sytuacji opóźnionego lub odwołanego lotu mają pewne obowiązki względem pasażerów.

Jeżeli lot jest opóźniony o co najmniej 2 godziny, przewoźnik powinien każdemu pasażerowi wręczyć pisemną informację dotyczącą przysługujących mu praw. Pasażer powinien mieć świadomość, że może oczekiwać od przewoźnika odpowiedniej opieki i odszkodowania. Pasażerom oczekującym na opóźniony lot przysługuje również prawo do opieki –  przewoźnik ma obowiązek zapewnienia pasażerom bezpłatnych posiłków i napojów w ilości adekwatnej do czasu oczekiwania. Ponadto pasażerowie mają zagwarantowane przeprowadzenie dwóch rozmów telefonicznych, dalekopisów, faksów lub e-maili. Jeżeli opóźnienie samolotu przedłuża się powyżej 5 godzin, pasażerowie mają prawo do zwrotu kosztów biletów lub lotu powrotnego do pierwszego miejsca odlotu. Z kolei zakwaterowanie w hotelu wraz z transportem powinno być zapewnione, jeżeli konieczność oczekiwania przekracza dobę.

Może się jednak okazać, że w ostatniej chwili lot zostanie odwołany. W takiej sytuacji pasażerom również przysługuje prawo do opieki. Ponadto, mogą skorzystać z innego zaproponowanego połączenia (najwcześniejszy możliwy termin) albo zwrotu kosztu biletu. Przewoźnik ma obowiązek w ciągu 7 dni dokonać zwrotu kosztów zakupu biletu lotniczego.

W sytuacji, gdy samolot jest opóźniony z winy przewoźnika co najmniej trzy godziny oraz gdy lot został odwołany, pasażerowie mogą również dochodzić od linii lotniczych odszkodowania. Jego wysokość uzależniona jest od trasy przelotu: 250 euro w przypadku rejsów do 1500 km, 400 euro w przypadku rejsów wewnątrz UE powyżej 1500 km i między 1500 a 3500 km w przypadku rejsów poza UE, 600 euro dla pozostałych rejsów.

Wniosek o odszkodowanie należy złożyć u przewoźnika. Linie lotnicze nie będą jednak ponosiły odpowiedzialności, jeżeli odpowiednio wcześnie poinformowały o odwołaniu lotu i innych możliwościach podróży: dwa tygodnie przed planowanym lotem, do 7 dni przed odlotem, jeśli linia zaproponuje w zamian rejs rozpoczynający się nie wcześniej niż 2 godziny przed planowanym odlotem i docierający do celu nie później niż cztery godziny po zaplanowanym czasie przylotu, mniej niż 7 dni przed planowanym odlotem, jeśli zaproponuje w zamian rejs rozpoczynający się nie wcześniej niż godzinę przed zaplanowanym odlotem, a kończący się nie później niż dwie godziny po planowanym czasie przylotu, także w sytuacji zaistnienia nadzwyczajnych okoliczności, których nie można było przewidzieć i nie były zależne od linii lotniczej, takich jak np. sytuacja polityczna, strajki, warunki atmosferyczne, zagrożenie bezpieczeństwa. Odszkodowanie powinno nastąpić w formie pieniężnej lub za zgodą pasażera w formie vouchera lub innej usługi.

W sytuacji gdy pasażer zamierza starać się o odszkodowanie, to w pierwszej kolejności powinien zebrać wszystkie potrzebne dokumenty, paragony, rachunki. Jeżeli jest taka możliwość, warto uzyskać pisemne potwierdzenie świadków (innych pasażerów, obsługi lotniska). Następnie należy przygotować wniosek o odszkodowanie do przewoźnika, wskazując na zaistniałe fakty. Kopie dokumentów, np. biletów czy paragonów, powinny być dołączone do pisma. Linie lotnicze mają 30 dni na rozpatrzenie wniosku. Po tym czasie pasażer powinien otrzymać decyzję. W sytuacji jej braku lub decyzji odmownej można wystąpić ze skargą o naruszenie przepisów unijnych do Komisji Ochrony Praw Pasażerów, która działa przy Urzędzie Lotnictwa Cywilnego. Z takiego środka można skorzystać dopiero po zakończeniu procedury reklamacyjnej u przewoźnika lotniczego.

Odszkodowania lotnicze – zderzenia z ptakiem

4 maja 2017 Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej wydał ważny wyrok (w sprawie C-315/15) odnoszący się do szkód lotniczych.

W wyroku uznano, że zderzenie samolotu z ptakiem stanowi nadzwyczajną okoliczność, która może ZWOLNIĆ przewoźnika lotniczego z obowiązku wypłaty odszkodowania w razie znacznego opóźnienia lotu. Zastrzeżono jednak, że w sytuacji gdy po zderzeniu z ptakiem upoważniony biegły stwierdził, że dany samolot jest zdolny do lotu, przewoźnik nie ma prawa do usprawiedliwiania opóźnienia, powołując się na konieczność przeprowadzenia ponownej kontroli.

Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej wskazał, że nadzwyczajne okoliczności  są to zdarzenia, które ze względu na swój charakter lub swoje źródło nie wpisują się w ramy normalnego wykonywania działalności danego przewoźnika lotniczego i nie pozwalają na skuteczne nad nim panowanie.

Trybunał orzekł, że w sytuacji gdy znaczne opóźnienie lotu jest następstwem nie tylko nadzwyczajnej okoliczności, której nie można było uniknąć za pomocą dostosowanych do sytuacji środków i w odniesieniu do której przewoźnik lotniczy podjął wszelkie racjonalne środki zmierzające do uniknięcia jej następstw (zderzenia z ptakiem), ale też innej okoliczności (problemu technicznego samolotu), którą należy mu przypisać, opóźnienie będące następstwem tej pierwszej powinno zostać odliczone od całkowitego opóźnienia lotu w chwili lądowania na lotnisku docelowym w celu dokonania oceny, czy część opóźnienia, którą należy przypisać przewoźnikowi, wynosi co najmniej trzy godziny i czy wobec tego w odniesieniu do niej powinno zostać wypłacone odszkodowanie.