Brak aktualizacji księgi wieczystej przyczynieniem się do szkody

Jak informuje „Rzeczpospolita”, Sąd Najwyższy wydał wyrok zgodnie z którym nieujawnienie swoich praw w księdze wieczystej może zostać uznane za przyczynienie się do szkody w sytuacji gdy dojdzie do oszukańczej sprzedaży nieruchomości.

Warto przybliżyć okoliczności sprawy, w której wydany został wskazany wyrok.

Trzech braci domagało się od notariusza odszkodowania równego wartości dwóch działek spadkowych. Bracia przyczynili się do powstania szkody, gdyż nie podjęli żadnych działań po zakończeniu spraw spadkowych, by założyć księgę wieczystą dla działek. W związku z faktem, że działki nie miały prowadzonej księgi wieczystej, dwójka oszustów założyła księgę wieczystą i szybko dokonała sprzedaży działek. Sąd okręgowy badający sprawę uznał, że nabywców działek chroni rękojmia ksiąg wieczystych. Ustalił również, że po stronie notariusza nie należy dopatrywać się winy (pomimo tego, że popełnione zostały błędy przy sporządzaniu umów sprzedaży działek).

Sąd apelacyjny rozpatrujący sprawę uznał z kolei, że co prawda notariusz dopuścił się błędów podczas sporządzania umów sprzedaży działek, ale również bracia przyczynili się do powstania szkody. Wina braci polegała na nie założeniu ksiąg wieczystych. Według sądu orzekającego, wina braci była znaczna – ustalona została na poziomie 40%.

Brak podjęcia działań w celu założenia księgi wieczystej dla nabytej nieruchomości może zatem okazać się bardzo znacznym błędem.

Sąd obniżył odszkodowanie przyznane braciom o ustalony stopień przyczynienia się do szkody (40%).

Ważne jest zatem dopełnienie wszelkich formalności przy nabywaniu nieruchomości, tak by rzeczywisty stan znajdował swoje odzwierciedlenie w księdze wieczystej.

Uśpione polisy do obudzenia

Rzecznik Finansowy zwrócił się do prezydenta o podjęcie inicjatywy ustawodawczej mającej na celu uregulowanie kwestii tzw. uśpionych polis – dowiedziała się „Rzeczpospolita”.

W praktyce Rzecznika Finansowego pojawia się coraz więcej osób, które poszukują informacji o polisach osób bliskich. Nie znają jednak ani szczegółów umów, ani też ich wystawców.

„Rzeczpospolita” podkreśla, iż brak jest w ogóle danych na temat uśpionych umów ubezpieczenia. Same umowy ubezpieczenia odnoszące się do umów na życie to około 12 mln szt., z czego 0,5 mln to czynne polisy z UFK ze składką jednorazową.

Polisy tego typu  traktowane są często przez klientów jak lokaty bankowe i przez to obarczone są największym ryzykiem „uśpienia”.

Rzecznik Finansowy spodziewa się wzrostu liczby tego typu spraw. Umierają bowiem osoby, które nabyły polisy życiowe w latach dziewięćdziesiątych ubiegłego wieku.
Propozycja Rzecznika Finansowego zakłada utworzenie centralnego rejestru umów ubezpieczenia. Rzecznik postuluje również nałożenie na zakłady ubezpieczeń obowiązku zawiadamiania uposażonych o nabyciu prawa do świadczenia po śmierci ubezpieczonego.

Propozycja spotkała się z różnym przyjęciem na rynku finansowym. Sami ubezpieczyciele nie są za bardzo zainteresowani tworzeniem rejestru, gdyż uważają, że regulacja taka nie jest potrzebna.

Doświadczenia ELITE wskazują, że wręcz przeciwnie – rejestr byłby bardzo przydatny i pozwoliłby na uzyskanie przez uposażonych podstawowych informacji pozwalających im na występowanie z roszczeniami wobec ubezpieczycieli.

Projekty regulacji zadośćuczynień

Od dłuższego czasu branża ubezpieczeniowa wnosi by prawodawca ustalił odgórnie zasady i wysokość zadośćuczynienia wypłacanego osobom, których ciało zostało uszkodzone w wyniku wypadku samochodowego.

Przedstawiciele Polskiej Izby Ubezpieczeń podnoszą, że przez kilka ostatnich lat mieliśmy do czynienia z sytuacją wzrostu kwoty wypłacanych odszkodowań przy jednoczesnym zamrożeniu wysokości składek ubezpieczeniowych.

Duże wzrosty kwot wypłacanych odszkodowań musiały przełożyć się ostatecznie na wzrost składek ubezpieczeniowych.

Według danych Polskiej Izby Ubezpieczeń, w 2016r. stawki w ubezpieczeniu OC pojazdów mechanicznych wzrosły o blisko 40%.

Na stawkę obowiązkowego dla kierowców ubezpieczenia OC składają się nie tylko koszty naprawy uszkodzonego samochodu, lecz także koszty leczenia i rehabilitacji poszkodowanego w wyniku wypadku oraz utraconych przez niego dochodów w czasie, w którym nie był zdolny do pracy oraz renty. Znaczący wpływ mają oczywiście również zadośćuczynienia czyli rekompensaty za ból i cierpienie dla osób poszkodowanych, jak i również dla osób bliskich, które straciły w wypadku członka rodziny.

Wiele krajów uregulowało ustawowo wysokość odszkodowań za szkody niematerialne. Umówiono się w jaki sposób społeczeństwo będzie rekompensować ból i cierpienie – sprawa dotyczy bowiem kwestii niematerialnych, które dość trudno wyliczyć w pieniądzu.

Zdaniem branży ubezpieczeniowej, kwestia wysokości zadośćuczynień powinna być uregulowana odgórnie, przez organy państwa i odpowiednie akty prawne (obecnie podstawą prawną są przepisy kodeksu cywilnego).

W samym pomyśle uregulowania zadośćuczynień nie widzimy nic niepokojącego – dość często bowiem zdarzają się sytuacje nierównomiernej wyceny rekompensat pieniężnych za doznane przez poszkodowanych cierpienia.

Bardzo ważne jednak jest to, by regulacja nie odbyła się kosztem osób poszkodowanych. W tym bowiem kierunku zmierzają postulaty zgłaszane przez przedstawicieli firm ubezpieczeniowych.

Będziemy na bieżąco informować o postępach prac nad projektami stosownych aktów prawnych.

Umowy grupowego ubezpieczenia na życie i dożycie z UFK – pozew zbiorowy

 

1 czerwca 2017r. rozpoczął się proces w ramach grupowego pozwu przeciw TunŻ Europa. Na pierwszej rozprawie sąd postanowił dopuścić dowód z przesłuchania czterech członków grupy na okoliczność, że przystąpili do umowy ubezpieczenia jako konsumenci. Sąd w celu kontynuowania postępowania odroczył rozpraę wyznaczając terminy 18, 19 i 20 października 2017r. Na posiedzeniu niejawnym sąd wyda zarządzenie co do ustalenia listy osób, które zostaną przesłuchane na kolejnych rozprawach. Pozew grupowy dotyczy osób, które przystąpiły do umów grupowego ubezpieczenia na życie i dożycie z UFK (Ubezpieczeniowym Funduszem Kapitałowym) i zrezygnowały z ubezpieczenia. Osoby te dochodzą zwrotu kwoty równej wpłaconym składkom pomniejszonej o kwoty wypłacone przez TunŻ Europa oraz dodatkowo, jeżeli sąd nie uwzględni roszczenia, zwrotu kwot pobranych jako opłata likwidacyjna oraz opłata za zarządzanie (opłata administracyjna)

Zadośćuczynienie za śmierć osoby bliskiej, która miała miejsce przed 2008r.

Najbliższemu członkowi rodziny zmarłego przysługuje na podstawie art. 448 k.c. w związku z art. 24 § 1 k.c. zadośćuczynienie pieniężne za doznaną krzywdę, gdy śmierć nastąpiła na skutek deliktu, który miał miejsce przed dniem 3 sierpnia 2008 r.

Sąd Najwyższy w sprawie z powództwa Łukasza K. i małoletniej Sary K. reprezentowanej przez przedstawiciela ustawowego Łukasza K. przeciwko TUiR S.A. o zapłatę po rozstrzygnięciu na posiedzeniu jawnym w Izbie Cywilnej w dniu 22 października 2010 r., zagadnienia prawnego przedstawionego przez Sąd Okręgowy w R. postanowieniem z dnia 28 maja 2010 r.,

„Czy najbliższemu członkowi rodziny zmarłego przysługuje – na podstawie art. 448 k.c. w zw. z art. 24 § 1 k.c. – zadośćuczynienie pieniężne za doznaną krzywdę w sytuacji, gdy śmierć poszkodowanego nastąpiła na skutek deliktu, który miał miejsce przed dniem 3 sierpnia 2008 r.?”

podjął uchwałę:

Najbliższemu członkowi rodziny zmarłego przysługuje na podstawie art. 448 k.c. w związku z art. 24 § 1 k.c. zadośćuczynienie pieniężne za doznaną krzywdę, gdy śmierć nastąpiła na skutek deliktu, który miał miejsce przed dniem 3 sierpnia 2008 r.

Oznacza to, że osoby bliskie osoby, która zmarła w wyniku takiego zdarzenia jak np. wypadek samochodowy, mogą ubiegać się o zadośćuczynienie, w sytuacji gdy zdarzenie miało miejsce również przed dniem 3 sierpnia 2008r.

 

Odszkodowanie za linie elektryczne, gazociągi, wodociągi, światłowody, transformatory

Ustalenie odpłatnej służebności

Właściciel nieruchomości na której posadowione zostały instalacje związane z przesyłem energii elektrycznej (np. linie, słupy, transformatory), gazu (rurociąg), wody (wodociąg) ma prawo żądania ustalenia odpłatnej służebności przesyłu od operatora przesyłowego (przedsiębiorstwa energetycznego, gazowni).

Praktyka wskazuje, że operatorzy przesyłowi nie uznają dobrowolnie roszczeń składanych przez właścicieli nieruchomości obciążonych.

Konieczne jest wszczęcie postępowania sądowego, którego celem jest ustalenie przez sąd odpłatnej służebności przesyłu.

W trakcie postępowania, sąd ustala czy zaszły przesłanki do ustalenia odpłatnej służebności.

Służebność zostanie ustalona przez sąd jeżeli operatorowi nie uda się powołać na instytucję zasiedzenia.

Zasiedzenie jest bowiem przesłanką umożliwiającą operatorowi na uwolnienie się od konieczności płacenia właścicielowi nieruchomości za przesył.

Zasiedzenie może być zasiedzeniem w dobrej lub złej wierze.

Jeżeli operator przesyłowy korzysta nieprzerwanie z danego gruntu przez co najmniej 30 lat, może powołać się na okoliczność, że na danym gruncie się zasiedział.

30-letni okres zasiedzenia sąd bierze pod uwagę w sytuacji gdy operator zajmując daną nieruchomość działał w złej wierze (tzn. nie uzyskał od właściciela nieruchomości zgody na posadowienie instalacji na nieruchomości).

W sytuacji gdy operator przesyłowy uzyskał od właściciela nieruchomości pisemną zgodę na korzystanie z gruntu w celu posadowienia instalacji przesyłowej, przyjmuje się, że operator działał w dobrej wierze (okres zasiedzenia wynosi wtedy 20 lat od dnia posadowienia instalacji przesyłowej).

W trakcie postępowania sądowego powoływany jest biegły, który dokonuje kwotowego określenia służebności. Na podstawie wyliczeń biegłego sąd określa kwotę przyznanej służebności.

Odszkodowanie za bezumowne korzystanie

Po uzyskaniu odpłatnej służebności, właścicielowi obciążonej nieruchomości przysługuje dodatkowo prawo do żądania odszkodowania za bezumowne korzystanie z gruntu przez operatora przesyłowego.

Roszczenie o odszkodowanie za bezumowne korzystanie rozpatrywane jest w ramach odrębnego procesu.

Procedura rozpatrywania roszczeń przez sąd wygląda inaczej niż w przypadku postępowania o ustalenie odpłatnej służebności.

W ramach procesu, powoływany jest również biegły, który w ramach opinii wylicza wysokość należnego odszkodowania.

Właścicielowi obciążonego gruntu przysługuje prawo do żądania odszkodowania za okres czasu do 10 lat wstecz (liczone od dnia składania pozwu).

 

Jednorazowe odszkodowanie z KRUS za wypadek przy pracy rolniczej

Definicja wypadku przy pracy rolniczej

Zgodnie z art. 11 ust. 1 ustawy z dnia 20 grudnia 1990 roku o ubezpieczeniu społecznym rolników, za wypadek przy pracy rolniczej uważa się nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną, które nastąpiło podczas wykonywania czynności związanych z prowadzeniem działalności rolniczej albo pozostających w związku z wykonywaniem tych czynności:

  1. na terenie gospodarstwa rolnego, które ubezpieczony prowadzi lub w którym stale pracuje, albo na terenie gospodarstwa domowego bezpośrednio związanego z tym gospodarstwem rolnym, lub
  2. w drodze ubezpieczonego z mieszkania do gospodarstwa rolnego, albo w drodze powrotnej, lub
  3. podczas wykonywania poza terenem gospodarstwa rolnego zwykłych czynności związanych z prowadzeniem działalności rolniczej lub w związku z wykonywaniem tych czynności, lub
  4. w drodze do miejsca wykonywania czynności, o których mowa w pkt. 3 albo w drodze powrotnej.

Jednorazowe odszkodowania z tytułu stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu albo śmierci wskutek wypadku przy pracy rolniczej lub rolniczej choroby zawodowej ustala się w myśl art. 13 ust. 1 u.s.r., proporcjonalnie do określonego procentowo stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu.

Za stały uszczerbek na zdrowiu uznaje się takie naruszenie sprawności organizmu, które powoduje upośledzenie jego czynności nie rokujące poprawy. Za długotrwały uszczerbek uznaje się takie naruszenie sprawności organizmu wskutek doznanego wypadku przy pracy rolniczej lub przebytej choroby zawodowej, które spowodowało upośledzenie czynności organizmu na okres przekraczający 6 miesięcy, mogące jednak ulec poprawie.

Jednorazowe odszkodowanie przysługuje:

  • ubezpieczonemu rolnikowi (domownikowi), który doznał stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu wskutek wypadku przy pracy rolniczej lub rolniczej choroby zawodowej,
  • członkom rodziny ubezpieczonego, który zmarł wskutek wypadku przy pracy rolniczej lub rolniczej choroby zawodowej.

Jednorazowe odszkodowanie nie przysługuje ubezpieczonemu, jeżeli:

  • spowodował wypadek umyślnie albo wskutek rażącego niedbalstwa lub
  • będąc w stanie nietrzeźwości, lub będąc pod wpływem środków odurzających, substancji psychotropowych, lub innych środków o podobnym działaniu, sam w znacznym stopniu przyczynił się do wypadku.
Świadczenia z  ubezpieczenia emerytalno-rentowego na dzień
01.06.2017 r.
emerytura i renta  podstawowa 886 zł 44 gr
dodatek pielęgnacyjny 209 zł 59 gr
dodatek pielęgnacyjny dla inwalidy wojennego 314 zł 39 gr
dodatek kombatancki 209 zł 59 gr
dodatek z tytułu tajnego nauczania 209 zł 59 gr
dodatek kompensacyjny   31 zł 44 gr
dodatek dla sieroty zupełnej 393 zł 93 gr
świadczenie pieniężne (dawn. dodatek) dla żołnierzy zastępczej służby wojskowej, nie więcej niż 209 zł 59 gr
świadczenie pieniężne za pracę przymusową, nie więcej niż 209 zł 59 gr
ryczałt energetyczny 166 zł 05 gr
zasiłek pogrzebowy 4.000 zł 00 gr
zasiłek macierzyński 1.000 zł 00 gr
wysokość miesięcznego przychodu powodująca zmniejszenie lub zawieszenie wypłaty świadczenia emerytalno-rentowego:  
70% 3.047 zł 50 gr
130%   5.659 zł 70 gr
kwota maksymalnego zmniejszenia części uzupełniającej emerytury i renty (części wynoszącej 95% emerytury podstawowej) w przypadku osiągania przychodu powyżej 70% do 130%  565 zł 53 gr
kwota maksymalnego zmniejszenia renty rodzinnej (części stanowiącej 85% emerytury podstawowej), do której uprawniona jest jedna osoba, w przypadku osiągania przychodu powyżej 70% do 130%  480 zł 73 gr
Świadczenia z ubezpieczenia wypadkowego, chorobowego
i macierzyńskiego
zasiłek chorobowy za 1 dzień      10 zł 00 gr
jednorazowe odszkodowanie za 1% długotrwałego uszczerbku na zdrowiu 700 zł 00 gr
(od 01.07.2014)

 

Jednorazowe odszkodowanie z ZUS z tytułu wypadku przy pracy.

W sytuacji gdy ubezpieczona w ZUS osoba dozna w wyniku wypadku przy pracy uszkodzenia ciała, ma prawo do wystąpienia do ubezpieczyciela z wnioskiem o przyznanie jednorazowego odszkodowania.

KOGO dotyczy możliwość składania roszczenia?

Osoby, która doznała stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu w wyniku wypadku przy pracy lub choroby zawodowej

albo

Uprawnionego członka rodziny osoby zmarłej spełniającego następujące warunki, tzn.:

  • małżonka
  • dzieci: własnych, drugiego małżonka, przysposobionych
  • przyjętych na wychowanie i utrzymanie przed osiągnięciem pełnoletności wnuków, rodzeństwa i innych dzieci przyjętych na wychowanie i utrzymanie w ramach rodziny zastępczej
  • rodziców osoby zmarłej wskutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej.

Dokumenty wymagane przez ZUS

-Wniosek o jednorazowe odszkodowanie

  • zaświadczenie o stanie zdrowia zawierające m.in. informacje o zakończonym procesie leczenia i rehabilitacji, wystawione nie wcześniej niż na miesiąc przed złożeniem wniosku oraz ewentualnie dokumentacja medyczna
  • protokół ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy sporządzony przez pracodawcę lub karta wypadku
  • decyzja o stwierdzeniu choroby zawodowej wydana przez państwowego inspektora sanitarnego.

 

Dokumenty niezbędne do ustalenia prawa do jednorazowego odszkodowania po   zmarłym:

  • dokument stwierdzający datę urodzenia i datę zgonu osoby, po której ma być przyznane jednorazowe odszkodowanie
  • dokument potwierdzający stopień pokrewieństwa (powinowactwa) z osobą zmarłą
  • odpis skrócony aktu małżeństwa, jeżeli o świadczenie ubiega się wdowa lub wdowiec
  • zaświadczenie o stanie zdrowia dziecka, wystawione przez lekarza prowadzącego leczenie, jeżeli przyznanie odszkodowania uzależnione jest od ustalenia niezdolności do pracy
  • zaświadczenie o uczęszczaniu do szkoły, jeżeli dziecko ukończyło 16 lat
  • dokument o ustaleniu prawa do alimentów na podstawie wyroku sądu lub ugody w odniesieniu do rodziców, osoby przysposabiającej, macochy, ojczyma (jeżeli nie pozostawali we wspólnym gospodarstwie lub osoba zmarła nie przyczyniała się do ich utrzymania).

Podstawa prawna

  • Ustawa z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych
  • Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 18 grudnia 2002 r. w sprawie szczegółowych zasad orzekania o stałym lub długotrwałym uszczerbku na zdrowiu, trybu postępowania przy ustalaniu tego uszczerbku oraz postępowania o wypłatę jednorazowego odszkodowania

 

Odszkodowanie od pracodawcy za wypadek przy pracy

W sytuacji gdy pracownik dozna uszkodzenia ciała w wyniku wypadku przy pracy, co do zasady uprawniony jest do uzyskania z tego tytułu odszkodowania.

Osoby objęte ubezpieczeniem społecznym mają prawo żądać od ubezpieczyciela (ZUS, KRUS) jednorazowego odszkodowania za uszkodzenie ciała w wyniku wypadku przy pracy (wypadku przy pracy rolniczej).

W praktyce zdarzają się sytuacje gdy jednorazowe odszkodowanie nie zaspokaja w pełni roszczeń z tytułu uszkodzenia ciała.

W określonych sytuacjach, poszkodowany pracownik może uzupełniająco wystąpić z roszczeniami o zapłatę odszkodowania wobec pracodawcy.

Cywilnoprawna odpowiedzialność pracodawcy z tytułu szkody wyrządzonej pracownikowi wypadkiem przy pracy jest to odpowiedzialność uzupełniająca w stosunku do świadczeń wypłaconych w oparciu o przepisy ustawy wypadkowej (ZUS, KRUS) i pełni przede wszystkim rolę kompensacyjną (wyrównawczą).

Oznacza to, że pracownik może dochodzić odszkodowania na podstawie przepisów kodeksu cywilnego dopiero po rozpoznaniu prawa do świadczeń z ubezpieczenia społecznego i tylko o tyle, o ile doznał on w wyniku wypadku przy pracy szkody, która nie została w całości wyrównana świadczeniami wypadkowymi.

Uznał tak Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 29 lipca 1998 r., II UKN 155/98, OSNP 1999, nr 15, poz. 495, w którym stwierdził, że pracownik nie może dochodzić odszkodowania i renty na podstawie przepisów kodeksu cywilnego zanim nie zostaną rozpoznane jego roszczenia o te świadczenia na podstawie przepisów ustawy wypadkowej.

Odpowiedzialność cywilnoprawna pracodawcy nie istnieje automatycznie w każdym przypadku zaistnienia wypadku przy pracy.

Pracownik, który domaga się odszkodowania w drodze powództwa cywilnego musi bowiem wykazać, że po jego stronie zaistniała szkoda.

Ponadto, obowiązany jest on udowodnić związek przyczynowy między ową szkodą a działaniem pracodawcy odpowiedzialnego za jej naprawienie.

Tezę tę potwierdza pogląd Sądu Najwyższego wyrażony w wyroku z dnia 5 lipca 2005 r., I PK 293/04, Pr.Pracy 2005, nr 11, poz. 35, który stanowi, że pracownik występując z takim powództwem nie może w postępowaniu sądowym powołać się jedynie na fakt wypadku przy pracy, który stwierdzony został protokołem powypadkowym.

Pracownik obowiązany jest wykazać w postępowaniu sądowym wszystkie przesłanki prawne odpowiedzialności odszkodowawczej:

1) ciążącą na pracodawcy odpowiedzialność z tytułu czynu niedozwolonego,

2) poniesioną szkodę (uszczerbek na zdrowiu),

3) związek przyczynowy pomiędzy zdarzeniem będącym wypadkiem przy pracy a powstaniem szkody.

W postępowaniu sądowym pracodawca, broniąc się przed roszczeniami pracownika, może powoływać się na okoliczności wyłączające jego odpowiedzialność i ewentualnie na przyczynienie się pracownika do powstania szkody (art. 362 k.c.)

Odpowiedzialność cywilnoprawna za szkody wyrządzone pracownikowi w wyniku wypadku przy pracy, w zależności od charakteru działalności pracodawcy oraz okoliczności konkretnego zdarzenia, może opierać się na zasadzie winy lub na zasadzie ryzyka. Przy każdej z tych podstaw odmiennie kształtują się przesłanki warunkujące skuteczność oraz dostępność roszczeń z punktu widzenia poszkodowanego pracownika.

Odpowiedzialność oparta o zasadę winy uzależniona jest od wystąpienia trzech przesłanek:

1)szkody, która powstała w wyniku zdarzenia, z którym system prawny wiąże odpowiedzialność na określonej zasadzie,

2) winy po stronie pracodawcy,

3) związku przyczynowego między tym zdarzeniem a szkodą.

Podstawą prawną umożliwiającą na składanie roszczeń wobec pracodawcy, który odpowiada na zasadzie winy jest art. 415 kodeksu cywilnego. Stanowi on, że kto z winy swej wyrządził drugiemu szkodę, obowiązany jest do jej naprawienia.

Odpowiedzialność oparta o zasadę ryzyka

Odpowiedzialność taką ponosi pracodawca, który prowadzi na własny rachunek przedsiębiorstwo lub zakład wprawiany w ruch za pomocą sił przyrody (pary, gazu, elektryczności, paliw płynnych itp.). Odpowiedzialność pracodawcy nie jest uzależniona od bezprawnego działania, które było przyczyną powstania szkody. Powoduje to znaczne wzmocnienie pozycji poszkodowanego podczas dochodzenia odszkodowania. Poszkodowany powinien bowiem wykazać, że szkoda pozostaje w normalnym związku przyczynowym z ruchem przedsiębiorstwa.

Pracodawca by uwolnić się od odpowiedzialności na zasadzie ryzyka powinien wykazać, że szkoda powstała w wyniku jednej z następujących przesłanek:

1)Siły wyższej –czyli zdarzenia zewnętrznego o nadzwyczajnym charakterze, którego nie dało się przewidzieć ani zapobiec jego skutkom (np. trzęsienie ziemi)

2)wyłącznej winy poszkodowanego

3)wyłącznej winy osoby trzeciej, za którą pracodawca nie ponosi odpowiedzialności

Zadośćuczynienie za śmierć osoby bliskiej w wypadku samochodowym – kto jest uprawniony?

Instytucja została uregulowana w art. 446 § 4 kodeksu cywilnego, który stanowi, iż sąd może także przyznać najbliższym członkom rodziny zmarłego odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę.

W prawie polskim nie występuje legalna definicja rodziny czy też najbliższych członków rodziny, należałoby zatem odwołać się do ugruntowanej linii orzecznictwa. Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 13 kwietnia 2005 roku (sygn. akt IV CK 648/04 ) wskazał iż pojęcie najbliższy członek rodziny należy rozumieć szeroko  i definiując pojęcie rodziny można użyć następujących kryteriów : pokrewieństwo, małżeństwo, przysposobienie, powinowactwo, rodzina zastępcza i pozostawanie we wspólnym gospodarstwie domowym. Sąd w dalszej części wskazuje, iż można zaaprobować definicję rodziny jako najmniejszej grupy społecznej, powiązanej poczuciem bliskości i wspólności, osobistej i gospodarczej, wynikającej nie tylko z pokrewieństwa. W tezie powyższego wyroku czytamy, iż pokrewieństwo nie stanowi wyłącznego kryterium zaliczenia najbliższych członków rodziny w rozumieniu art. 446 § 3 kodeksu cywilnego, a zatem najbliższym członkiem rodziny w zależności od sytuacji niekoniecznie musi być najbliższy krewny. Orzecznictwo wskazuje również, iż definiując pojęcie rodziny należy mieć na względzie faktyczny układ stosunków rodzinnych, a nie formalną kolejność pokrewieństwa ( wyrok SN z dnia 18 listopada 1961 roku, sygn. akt II CR 325/61 ).